Pod powierzchnią toczy się podżycie. Równoległy świat zbudowany w rewersie do nasłonecznionego i naświetlonego. W podżyciu to, co ludzkie przeplata się z tym, co nieludzkie. Korytarze zepchniętych wspomnień, podtrzymywane kośćmi ziemi, migrują wraz z korzeniami i ulegają przemieszczeniu. To właśnie w ich ciasne przestrzenie spadają strzępy historii o kobietach z oruńskiego Magdalenenheim. Głównym zajęciem rezydentek tego „azylu dla upadłych dziewcząt” była praca w pralni. Fragmenty opowieści przenikają więc w strukturę ziemi, wtulając się w nią cząsteczkami wylewanych mydlin i wody. Ta woda pamięta kolorami. Biała sukienka – szara woda. Czerwona bluzka – różowa woda. Niebieskie spodnie – błękitna woda. A łzy? Łzy mają osobne arterie w podżyciu: od czasu do czasu parują, zaznaczając swoją obecność, przeciskając się przez trawę i ziemię.

W obszarze dawnego cmentarza ewangelickiego dziś rozciąga się park, leżą tory, wznoszą budynki przychodni i bloku. Tu właśnie umieszczam swoją opowieść. Tu stawiam naczynia wypełnione kolorową cieczą i łączę je w linię, która łukiem wyznacza widmową mapę tego miejsca. Wyobraź sobie: kobiety stoją w półkolu, płaczą, a ceramiczne naczynia ustawione u ich stóp zbierają spadające łzy. Ciepło i ból sączą się w korytarze podżycia. Woda ma różne stany skupienia, ale kiedy paruje, łączy się z naszymi oddechami i zapomnianymi opowieściami. Jedną z nich usłyszysz, wkładając słuchawki – jest próbą oddania głosu zapomnianym bohaterkom tego miejsca. Spacerując parkiem, wsłuchuj się w słowa. Schodząc ze ścieżek, wyczuwaj oddechy. Patrząc na ziemię pod stopami, wypatruj tego, co głębiej – szukaj oznak podżycia.

tekst: Magdalena Franczak

Podziękowania dla Aleksandry Abakanowicz, Anny Sadowskiej oraz Anny Zielińskiej za pomoc w łączeniu oruńskich herstorii.

UWAGA: dźwiękowa część instalacji możliwa będzie do odsłuchania w aplikacji ECHOES na własnym zestawie słuchawek. Zachęcamy do zainstalowania apki przed festiwalem.

MAGDALENA FRANCZAK (ona/jej) – artystka sztuk wizualnych, autorka rysunków, fotografii oraz narracyjnych form rzeźbiarskich dialogujących z zastanym środowiskiem w przestrzeni publicznej. Twórczyni Nomadycznej Pracowni oraz publikacji artystycznych. Współkuratorka projektu Manifesty dla Przyszłości. Aktualnie doktorantka Szkoły Doktorskiej Uniwersytetu Rzeszowskiego pod kierunkiem Jadwigi Sawickiej. W swojej praktyce artystycznej stara się redefiniować zastany porządek, nadając formom nowe znaczenia. Sklejając ze sobą kształty wyjęte z rzeczywistości, tworzy opowieść o utopijnym świecie, w którym każdy głos może wybrzmieć z równą siłą – nie zagłuszając drugiego.