Inga Levi i Ija Kiwa, Porzuciwszy raz dom, 2023, instalacja
Praca powstała we współpracy z programem Wolne Słowo organizowanym przez Gdańsk Miasto Literatury; kuratorka: Anna Łazar.
Tęsknota za domem, przymusowa podróż i uchodźstwo to tematy, które eksploruje wspólna realizacja ukraińskich twórczyń: artystki wizualnej Ingi Levi i poetki Iji Kiwy. W 2014 roku z powodu rosyjskiej inwazji Ija zmuszona była wyprowadzić się z rodzinnego Doniecka. Zamknięte w jej wierszu wspomnienie tego zdarzenia Inga Levi wykorzystała dla stworzenia mentalnej mapy. W ten sposób powstała kompozycja opowiadająca o nawigowaniu nie tylko w przestrzeni, ale także w obszarze własnej pamięci i obecnych w ciele emocji: utraty, lęku i tęsknoty, które towarzyszą osobom zmuszonym opuścić własny dom, uciekając przed wojną.
W swojej realizacji artystki odnoszą się również do mapy stworzonej przez ukraińską malarkę i rzeźbiarkę Adę Rybaczuk (1931–2010), która w ramach przygotowań do ikonicznej realizacji w modernistycznym krematorium w Kijowie podróżowała po wsiach wschodniej Ukrainy.
INGA LEVI (ona/jej) – urodzona w Kijowie graficzka, malarka, autorka instalacji oraz działań interdyscyplinarnych. Ukończyła Wydział Wydawniczy i Poligraficzny Politechniki Kijowskiej oraz Kijowską Akademię Sztuki Medialnej na kierunku sztuki wizualne. Od 2022 roku studiuje na Wydziale Intermediów Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Uczestniczyła w programie rezydencyjnym Poszerzony Warsztat w Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia w Gdańsku. W latach 2018-2021 była kuratorką prac renowacyjnych prowadzonych przy Fontannie Gwiazdy i Konstelacje oraz pochodzącego z lat 60. budynku Kijowskiego Dworca Autobusowego projektu Ady Rybaczuk i Wołodymyra Melnyczenki.
Fot. Ingi Levi: Julia Galeta
IJA KIWA (ona/jej) – ukraińska poetka, tłumaczka, dziennikarka, członkini PEN Ukraina. Autorka książek Dalej od raju (2018), Pierwsza strona zimy (2019), Obudzimy się inni: rozmowy ze współczesnymi pisarzami białoruskimi o przeszłości, teraźniejszości i przyszłości Białorusi (2021). Jej wiersze zostały przetłumaczone na ponad 30 języków. Przekłada polską i białoruską poezję i eseistykę. Pracuje jako tłumaczka i redaktorka książek dla dzieci w języku angielskim w ramach projektu Pajama Library (PJ) na Ukrainie. Stypendystka programu Gaude Polonia Ministra Kultury RP (2021).
Fot. Iji Kiwy: Inga Lewi