13. Marta Handschke, Aga Szreder, Nowe ogrody, 2019
instalacja przestrzenna i dźwiękowa
fragment cyklu Historie z cieni
Marta Handschke: tekst, głos
Grzegorz Nawrocki: dźwięk, głos
Aga Szreder: obiekt, cień
Rafał Żwirek, Jan Szreder: wsparcie konstrukcyjne
Praca przywołuje postać Emila Kellera, który przed drugą wojną światową prowadził największy na gdańskich Siedlcach zakład ogrodniczy. Mieszczące się przy ulicy Nowe Ogrody (dzisiejsza Kartuska 7-11) przedsiębiorstwo było chętnie i tłumnie odwiedzane przez gdańszczan – słynęło wszak z przepięknych dekoracji kwiatowych, zdobnictwa oraz hodowli nasion i kwiatów.
Instalacja w przewrotny sposób wskazuje, że ludzki zachwyt nad tym, co egzotyczne często okazuje się emanacją kolonializmu i antropocentryzmu.
Historie z cieni to inspirowane tekstami Marty Handschke instalacje przestrzenne stworzone przez Agę Szreder. Sześć obiektów, sześć światło-cieni, sześć poetyckich tekstów i sześć utworów słowno-muzycznych zabierze odbiorców w podróż po ważnych – zdaniem artystek – siedleckich miejscach. Interaktywne rzeźby, subiektywnie odtwarzając opowieści, odnoszą się do wydarzeń i osób związanych z historią dzielnicy. Wśród nich znajdziemy narrację o gdańskim fotografie Rudolfie Theodorze Khunie, o zielonych ogrodach Emila Kellera czy budowniczych słynnej ulicy Tarasy. Artystki w nienachalny sposób przywołują zapomniane lub nieznane fragmenty historii, niekiedy odwołując się przy tym do problemów i zjawisk współczesnego świata.
Marta Handschke – z zawodu fotografka, na co dzień zajmuje się grafiką użytkową i ilustracją. Ukończyła studia z zakresu fotografii na poznańskiej ASP. Projektuje m.in. okładki płyt i plakaty. Jako ilustratorka i felietonistka współpracowała z „Gazetą Wyborczą”. Od lat związana z trójmiejską sceną muzyczną; śpiewała w takich zespołach jak Oczi Cziorne i Kobiety. Autorka tekstów piosenek. W 2018 roku ukazała się jej debiutancka książka Brzuch Matki Boskiej.
Aga Szreder – artystka sztuk wizualnych. Absolwentka Wydziału Malarstwa i Grafiki gdańskiej ASP (2006). W swoich pracach najczęściej porusza temat relacji świata i natury; bada rolę człowieka jako łowcy codziennej egzystencji. Tworzy, wykorzystując różne media. Instalację z użyciem cieni po raz ostatni zaprezentowała w ramach poprzedzonego działaniami warsztatowymi projektu artystycznego „Babiniec”, zorganizowanego w 2019 roku przez Fundację Brama Cukermana w przestrzeni publicznej Będzina.
__
Winnice, ogrody
Dobrze nasłonecznione zbocza Doliny Siedleckiej sprzyjają uprawie roślin – w średniowieczu, gdy klimat był łagodniejszy, możliwa była nawet hodowla winorośli. Okolica słynęła z urody, dlatego swoje rezydencje chętnie wznosiła tu polska szlachta. Niestety, pożoga wojen napoleońskich sprawiła, że po otoczonych ogrodami i sadami dworach nie pozostał ślad. Ogrodowym tradycjom sprzyjała za to polityka mieszkaniowa okresu międzywojnia: domom wznoszonym dla robotników i urzędników zawsze towarzyszyły ogrody. Dzięki temu każda niezamożna rodzina mogła wspomóc domowy budżet uprawą własnych owoców i warzyw oraz hodowlą drobnego inwentarza. Innym walorem prowadzenia przydomowych ogrodów było… obniżenie spożycia alkoholu wśród mężczyzn.