Koncepcja kuratorska
Uzdrowisko Niedźwiednik
Rozpostarty na morenowych wzgórzach i otulony Trójmiejskim Parkiem Krajobrazowym Niedźwiednik, choć jest osiedlem mieszkaniowym, swoim usytuowaniem, formą i atmosferą przypomina uzdrowisko. Ze względu na przyrodniczy kontekst i dobroczynny mikroklimat jego okolica cieszyła się opinią miejsca przyjaznego sportom, rekreacji i wypoczynkowi, jeszcze przed powstaniem tu zabudowy w jej aktualnej formie.
Czy osiedle może stać się całorocznym sanatorium dla swoich mieszkańców? Do miejsc leczniczych i wypoczynkowych jeździmy tylko od święta, pozostając tam zawsze gośćmi, turystami – a co gdyby osiedle, na którym mieszkamy stało się naszym kurortem? W ramach NARRACJI na Niedźwiedniku chcielibyśmy zreinterpretować funkcję uzdrowiska. Chcielibyśmy zaprosić mieszkańców i gości osiedla do wspólnego spaceru w poszukiwaniu codziennych rytuałów osadzonych w lokalnych historiach.
Doceniając przyrodniczą i krajobrazową wartość terenu, architekci późnomodernistycznego, zainicjowanego w latach 70. założenia przewidzieli w swoich planach liczne miejsca rekreacji i wypoczynku, które częściowo udało się zrealizować. Projektanci osiedla, Szczepan Baum i Danuta Dzierżanowska, zadbali o zróżnicowanie skali i formy zabudowy oraz wpisanie jej w krajobraz. Wysokie punktowce z „uśmiechniętymi” balkonami, niższe bloki i schodkowe, „zygzakowate” szeregowce wchodzą w ciekawy dialog z „górzystym” ukształtowaniem tej zielonej enklawy.
Koncepcja kuratorska festiwalu pomyślana została jako wędrówka, w trakcie której widzowie wraz z zaproszonymi artystami i artystkami odkrywać będą lokalne historie, architektoniczne założenia oraz przyrodniczy potencjał osiedla. Festiwal w swojej formie przywoływać ma na myśl wycieczki krajoznawcze, turystykę historyczną czy wyjazdy uzdrowiskowe i pielgrzymki. Pomiędzy zanurzoną wśród morenowych wzgórz modernistyczną architekturą, głazami i naturalnymi zasobami zwiedzający zaproszeni będą do dryfowania i odkrywania istniejących ekosystemów oraz współtworzenia nowych narracji.
Jak wspomina Aleksandra Wilde, córka architekta Szczepana Bauma, „[…] dla ojca najważniejsze było zachowanie istniejących ekosystemów oraz stworzenie warunków do życia razem, obok siebie nie tylko z sąsiadami, ale także naturą […]”.
Zainspirowani intencją architektów osiedla proponujemy twórczą debatę na temat relacji pomiędzy człowiekiem i naturą – nie tylko w kontekście modernistycznego paradygmatu, ale także współczesnych potrzeb środowiskowych. Odkrycie uzdrowiskowych funkcji w przestrzeni osiedla mieszkaniowego stanowi artystyczną aktywizację lokalnego potencjału oraz próbę spojrzenia na to, jak współcześnie zmienia się sama idea uzdrowiska i sanatorium, jak ewoluowało postrzeganie zdrowia, dobrego samopoczucia i dbania o siebie.
Zuzanna Mielczarek i Mateusz Włodarek
