Karolina Freino

POGŁOSKA (OTWÓRZCIE USZY)
instalacja wideo, 2016
w roli Pogłoski: Halina Rasiakówna
zdjęcia i postprodukcja: Przemek Chojnacki
dźwięk na planie: Piotr Masny
lokalizacja: zagajnik u podnóża dawnego Schroniska Młodzieżowego im. Pawła Beneke

Pod koniec XIV wieku na Biskupiej Górce pojawił się Henryk Lancaster. Angielski arystokrata bawił tu przejazdem, był bowiem w drodze na organizowaną przez Krzyżaków krucjatę przeciw pogańskim Litwinom. Później został królem Anglii i przeszedł do historii jako Henryk IV. Jeszcze później, jak wielu innych angielskich władców, został bohaterem sztuki Williama Szekspira. Dramaturg podjął w niej jeden ze swoich ulubionych tematów: studium władzy oraz wpisanej w jej zdobywanie, utrzymywanie i sprawowanie przemocy.

Dla Karoliny Freino szekspirowsko-angielski epizod z dziejów Biskupiej Górki jest punktem wyjścia do aktualnych rozważań wpisanych w historyczny kontekst. W zaroślach u stóp dawnego schroniska im. Paula Benecke, artystka wywołuje wideo-widmo Pogłoski. To jedna z postaci z Króla Henryka IV, alegoryczna personifikacja abstrakcyjnego pojęcia. Zgodnie ze swoim imieniem, Pogłoska rozsiewa niepokojące pogłoski, podsyca konflikty, sieje niepewność i lęk, których plony zbierają potem żądni władzy politycy. Czy jej dyskurs nie przypomina zatem mowy współczesnych populistów? Jedną z wartości Szekspirowskich tekstów jest to, że doskonale aktualizują się na gruncie współczesności. Przywołana przez Freino postać przemawia więc szekspirowską frazą, ale czyni to u stóp budynku wzniesionego w 1940 roku jako fantazja niemieckich narodowych socjalistów na temat krzyżackiego zamku. Obecnie ten sam budynek jest siedzibą policji, aparatu przymusu. Ważny jest też czas; Pogłoska mówi do nas w momencie, kiedy porządek demokratyczny zdaje się chwiać, w debatach politycznych słychać niepokojące echa przeszłości, a groźba powrotu na scenę władzy w jej najbardziej autorytarnej postaci przestaje być scenariuszem możliwym do spełnienia jedynie w teatralnej sztuce.

Karolina Freino (1978) – artystka intermedialna. Absolwentka Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu i Uniwersytetu Bauhasu w Weimarze; studiowała także na Edinburgh College of Art. Swoje realizowane w różnych mediach projekty artystka umieszcza najczęściej w kontekście publicznej przestrzeni i publicznych debat, element interaktywny tych przedsięwzięć jest formą dialogu z odbiorcą oraz politycznej polemiki. Karolina Freino jest asystentką w Katedrze Rzeźby i Działań Przestrzennych Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu oraz otworzyła przewód doktorski na Wydziale Sztuki Mediów Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.