Julita Wójcik


droga do lasu

instalacja site specific

Julita Wójcik często odnosi się do codziennych czynności, które nie kojarzą się bezpośrednio ze sztuką, raczej z doświadczeniem życia codziennego, trochę jakby z niegdysiejszej, powoli odchodzącej w zapomnienie epoki. Jej działania zazwyczaj mają dualny charakter, bo zawierają w sobie element racjonalny, a jednocześnie przyjmują kształt nieracjonalnych performance’ów czy symbolicznych instalacji.

Podobnie jest w realizacji „droga do lasu“, w której artystka przywołuje ducha drogi, która powinna być przejściem do bajkowego Jaśkowego Lasu. Powinna, bo jej obecność zaznaczona jest na ewidencyjnych mapach gruntów. Widnieje tam jak obraz zjawy, której nie ma w rzeczywistości. To odnoga drogi publicznej położonej w dzielnicy Wrzeszcz Górny obręb 55 działka nr 201. W wizjach, na planach i mapach przebiega ona pomiędzy dwoma działkami należącymi do Telewizji Polskiej znajdujących się pod numerami Sobótki 14 i Sobótki 15.

Faktycznie jednak nie istnieje, bo ten teren zagrodzony płotem i zastawiony szlabanem zajmuje wielki uśpiony upiór publicznej telewizji. To on zabrania mieszkańcom Wrzeszcza wstępu do Jaśkowego Lasu. Działanie Julity Wójcik to swego rodzaju baśniowa walka z upiorem, wywoływanie ducha z lasu. Ale z drugiej strony to bardzo racjonalne obywatelskie działanie na rzecz przywrócenia mieszkańcom zwykłej publicznej „drogi do lasu“.

Droga ta była i powinna nadal być głównym wejściem do drugiego najstarszego na świecie publicznego parku miejskiego -Jaśkowego Parku. Powstał on w 1823 roku, kiedy to władze Gdańska odkupiły zrujnowany dawny park założony przez Jana Labesa. Jan Labes kupiec, armator i filantrop, XVIII-wieczny właściciel Jaśkowej Doliny oczarowany był pięknymi panoramami okolicy rozpościerającymi się ze Wzgórza Jana dawniej zwanego Lisim Wzgórzem. Wybudował w tym miejscu promenadę, z której rozpościerał się widok sięgający aż po Zatokę Gdańską. Tak powstał Jaśkowy Park.

Po renowacji przeprowadzonej przez Władze Gdańska w 1830 roku park obejmował punkty widokowe: Wzgórze Następcy Tronu, Wzgórze Karola oraz Wzgórze Królewskie, dzisiejszy Ślimak. W drugiej połowie XIX wieku obok wejścia do parku wybudowany został lokal ogrodowy z pięknymi tarasami widokowymi – Restauracja Wzgórze Zinglera. Restauracja pełniła funkcję bramy wejściowej do parku i schroniska dla amatorów pieszych wędrówek. Można tu było podjechać dorożką odpocząć po męczącym spacerze albo schronić się przed niespodziewanym deszczem. Stąd rozchodziły się dróżki we wszystkich kierunkach parku.

W latach 1925-1936 właścicielem restauracji była loża masońska „Łańcuch nad Wisłą”. Po II wojnie światowej w 1958 roku budynek dawnej Restauracji Wzgórze Zinglera przejął gdański oddział Telewizji Publicznej. Od tego czasu wejście do Jaśkowego Parku zostało zagrodzone bramą.

Autorka, w ramach swojej akcji, skierowała cykl pism do Urzędu Miasta w Gdańsku i ustaliła, iż w wydziale Skarbu Urzędu Miejskiego w Gdańsku, w Zarządzie Dróg i Zieleni oraz w Gdańskim Zarządzie Nieruchomości Komunalnych nie ma żadnej umowy na podstawie, której Telewizja Publiczna S. A. zajmuje pas drogowy i zagradza mieszkańcom publiczną drogę do lasu – główne wejście do dawnego Jaśkowego Parku. Droga do lasu biegnąca pomiędzy budynkami Sobótki 15 i Sobótki 14 stała się drogą widmo. Na mapach ewidencji gruntów Urzędu Miejskiego nadal jest drogą publiczna, której właścicielem jest Gmina Gdańsk. Jednak w rzeczywistości jej nie ma.