Do lat 60. ubiegłego stulecia w Parku Oruńskim stała kamienna rzeźba przedstawiająca kobiecą postać. Według lokalnej legendy upamiętniała ona tzw. Leniwą Pannę – służącą o imieniu Magdalena, która za brak pracowitości została zamieniona w posąg. Rzeźba była stopniowo dewastowana, aż w końcu zupełnie zniknęła. Jeśli wierzyć innej miejscowej legendzie, została ona zakopana w nieznanym miejscu. W tej niepozornej opowieści Martyna Jastrzębska odnajduje wszystko, co wciąż burzy krew i wywołuje dyskusje: kwestie klasy, płci i władzy, historię kobiety ukaranej za „lenistwo” i nieposłuszeństwo wobec odgórnie ustalonego porządku.

W centrum swojej instalacji, w tunelowym namiocie wojskowym, artystka umieszcza obiekt wydobywający to, co próbowano ukryć. Wyłaniająca się z instalacji postać i figuratywne elementy tworzą wspólną bryłę przypominającą skałę, choć większość z widocznych fragmentów trudno przyporządkować do konkretnych ciał czy rzeczy. Jednak, jak tłumaczy artystka, w tej zaaranżowanej ekskawacji prawdziwym skarbem wyłaniającym się z ziemi jest samo nadanie widzialności temu, co dotąd pozostawało nieobecne. „Pragnę zaprosić publiczność do przestrzeni, która wymyka się jasno określonemu czasowi i miejscu”, mówi Jastrzębska. „To upomnienie się o obecność tego, co marginalizowane i usunięte z przestrzeni, w której żyjemy. Wszystkich nas nie zakopiecie.”

MARTYNA JASTRZĘBSKA (ona/jej) – artystka wizualna. Pracuje głównie z obiektem i instalacją. W jej działaniach przeplatają się wątki przemijania, zmiany, odradzania się, reinterpretacji znaczenia śladu, dekonstrukcji mitu i symbolu. Rezydentka NES Artist Residency Iceland (2017) i Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku (2023). W 2022 roku otrzymała trzyletnie Stypendium Ministra dla Wybitnych Młodych Naukowców. Jej prace znajdują się w kolekcjach prywatnych, Kolekcji na Nowe 100-lecie Banku Polskiego PKO, kolekcji sztuki współczesnej Muzeum Narodowego w Gdańsku.